رشته‌های حیاتی اما بی‌خریدار

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، در روزگاری نه‌چندان دور، رقابت بر سر صندلی‌های تخصص پزشکی آن‌چنان داغ بود که قبولی در رشته‌هایی مانند بیهوشی یا جراحی قلب، آرزوی بسیاری از پزشکان جوان به‌شمار می‌رفت اما حالا ورق‌برگشته و وزارت بهداشت از خالی ‌ماندن بسیاری از این ظرفیت‌ها خبر می‌دهد، تا جایی که به گفته معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی، برخی از حیاتی‌ترین رشته‌ها از‌جمله قلب، بیهوشی و اطفال با کاهش 70 درصدی ورودی متخصص مواجهند؛ موضوعی که به‌تازگی وزیر بهداشت نیز صراحتا آن را تایید کرد و خبر از عدم تامین نیاز درمانی کشور در این بخش‌ها داد.

بیهوشی رشته بیهوشی
یکی از مشکلات مزمن نظام سلامت کشور، ناهماهنگی میان نیاز واقعی جامعه به تخصص‌های پزشکی و گرایش داوطلبان به برخی رشته‌های خاص است؛ مشکلی که در سال‌های اخیر شدت بیشتری یافته است. در شرایطی که کشور با کمبود نیرو در برخی رشته‌های حیاتی مانند بیهوشی، طب اورژانس و اطفال مواجه است، بسیاری از پزشکان جوان تمایل به رشته‌های پردرآمد مثل جراحی‌های زیبایی، پوست و سایر رشته‌های سودآور دارند؛ گرایشی که موجب خالی‌ماندن ظرفیت‌های مهم و تهدید آینده نظام درمانی شده است.  بابک شکارچی، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با جام‌جم در این‌باره می‌گوید: درحال‌حاضر سه رشته از رشته‌های اصلی ما دچار مشکل هستند که در صدر آنها، رشته بیهوشی است.

متاسفانه به‌رغم این‌که این رشته‌ یکی از اساسی‌ترین شاخه‌های پزشکی محسوب می‌شود و نقش حیاتی در انجام جراحی‌ها و مراقبت‌های ویژه دارد، با این حال در سال‌های اخیر شاهد کاهش چشمگیر تعداد متخصصان این حوزه بوده‌ایم. این وضعیت به‌گونه‌ای است که بسیاری از بیمارستان‌ها، خصوصا در مناطق محروم با کمبود نیروی متخصص مواجهند. این وضعیت منجر به افزایش فشار کاری بر رزیدنت‌ها و پزشکان شاغل در این حوزه شده و کیفیت خدمات درمانی را تحت‌تأثیر قرار داده است.  معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی با اشاره به کاهش چشمگیر داوطلبان رشته بیهوشی، ادامه می‌دهد: بسیاری از فارغ‌التحصیلان پزشکی به‌دلیل شرایط دشوار کاری، تعرفه‌های پایین، نبود حمایت‌های شغلی و افزایش فرسودگی شغلی، این رشته را انتخاب نمی‌کنند یا پس از مدتی آن را ترک می‌کنند.همین امر موجب شده تا بخش‌های زیادی از ظرفیت آموزشی این رشته خالی بماند. به گفته شکارچی، ظرفیت پذیرش متخصصان بیهوشی در سال گذشته حدود 440 نفر بوده اما بیش از 70 درصد این ظرفیت خالی مانده است. این مسأله به‌ویژه در بیمارستان‌های مناطق محروم وضعیت رابحرانی‌تر کرده چراکه بسیاری از جراحی‌ها به‌دلیل نبود متخصص بیهوشی انجام نمی‌شود. مثلا در استان لرستان بیمارستان‌هایی داریم که متخصص زنان، جراح، ارتوپد، چشم‌پزشک و... داریم اما چون متخصص بیهوشی نداریم جراحان عملا نمی‌توانند کاری کنند.

طب اورژانس در وضعیت اورژانسی 
وزیر بهداشت و درمان به‌تازگی اعلام کرده که میزان ورودی‌ها در برخی رشته‌های جراحی دشوار مانند جراحی قلب، جراحی عروق، بیهوشی و طب اورژانس به اندازه نیاز کشور نیست اما ظاهرا وضعیت در رشته‌هایی مثل طب اورژانس و اطفال بسیار‌وخیم‌تر از یک ناترازی با نیازهای کشور است و اکنون به سمت از بین رفتن حرکت می‌کند! معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی در این‌باره می‌گوید: یکی از رشته‌هایی که این روزها به‌رغم اهمیت بالای آن، در حال انقراض است، رشته طب‌اورژانس است؛ به‌طوری‌که سال گذشته 439 ظرفیت برای این رشته وجود داشت که 409 مورد یعنی بیش از 90 درصد ظرفیت خالی ماند! رشته اطفال نیز وضعیت بحرانی دارد. در این حوزه نیز سال گذشته 639 ظرفیت در کل کشور وجود داشت که حدود 429 مورد از آن یعنی بالای 70 درصد متقاضی نداشت.
 
چه باید کرد؟
در حالی‌که آمارهای نگران‌کننده از ریزش شدید متقاضیان رشته‌های حیاتی پزشکی یکی پس از دیگری منتشر می‌شود، این سؤال جدی‌تر از همیشه مطرح است؛ چه می‌توان کرد تا قطار نیمه‌جان نظام درمانی دوباره روی ریل بیفتد؟ معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی، با اشاره به ابعاد نگران‌کننده بحران، معتقد است هنوز هم می‌توان با اقدامات فوری و هدفمند، جریان ورودی نیروهای متخصص را احیا کرد. برای حل این بحران، باید مشوق‌های لازم برای دانشجویان پزشکی در‌نظر گرفته شود. برخی از اقدامات مؤثر شامل حذف یا کاهش محدودیت‌های طرح تعهد خدمت، افزایش تعرفه‌های متخصصان بیهوشی، ارائه مزایا و امکانات مناسب و بهبود شرایط کاری در بیمارستان‌هاست. علاوه بر این تغییراتی در نظام آموزشی مثل حذف آزمون‌های پیچیده‌ ورودی و تسهیل مسیر جذب دانشجویان علاقه‌مند به این رشته‌ها نیز ضروری است.

شکارچی با بیان این‌که کمبود متخصصان در حوزه‌های قلب، بیهوشی و اطفال می‌تواند سلامت عمومی جامعه را تحت‌تأثیر قرار دهد و مردم را با مشکلات جدی روبه‌رو کند، می‌افزاید: در صورت عدم اتخاذ تدابیر فوری، نظام سلامت کشور در آینده با چالش‌های عمیق‌تری روبه‌رو خواهد شد. البته خوشبختانه اتاق فکر وزارت بهداشت در این زمینه دغدغه‌مند است اما در هر حال دولت، مجلس و نهادهای مرتبط باید با همکاری یکدیگر راهکارهای عملی را برای حفظ و جذب نیروی متخصص در این حوزه اجرایی کنند تا کیفیت خدمات درمانی حفظ و از بحران‌های آینده جلوگیری شود. 

این زنگ خطر را بشنوید
در شرایطی که بحران در برخی تخصص‌های حیاتی پزشکی به مرز هشدار رسیده، آمارها از آینده‌ای نگران‌کننده برای نظام سلامت کشور خبر می‌دهد؛ آینده‌ای که در آن اتاق‌های جراحی ممکن است جراح داشته باشند اما بدون متخصص بیهوشی، کاری از پیش نرود؛ اورژانس‌ها ممکن است با بیماران پر شوند اما بدون پزشک متخصص، کسی نباشد تصمیمات حیاتی بگیرد و کودکانی که در مراکز درمانی چشم به‌راه پزشک هستند،بی‌پاسخ بمانند.بحران امروز،تنها مسأله‌ای آماری یا آموزشی نیست؛ این یک زنگ خطر اجتماعی است. کمبود متخصص در حوزه‌هایی مثل اطفال، بیهوشی و طب اورژانس، مستقیما با جان مردم سروکار دارد. اگر امروز چاره‌ای اندیشیده نشود، فردا شاید دیگر حتی راه‌حلی هم باقی نمانده باشد. اکنون دیگر وقت آن است که سیاست‌گذاران حوزه سلامت از پشت میزها برخیزند و با نگاهی واقع‌گرایانه، مسیر جذب، نگهداشت و حمایت از نیروهای متخصص را بازنگری کنند. این بحران را نمی‌توان با وعده و امیدواری پشت‌سر‌گذاشت؛ نظام سلامت به نسخه‌ای دقیق، فوری و اجرایی نیاز دارد. سلامت جامعه را نمی‌توان با کم‌توجهی و بی‌تفاوتی به حال خود رها کرد.

منبع: جام‌جم

انتهای پیام/