چرا «لمندگان» نام سریال شد؟/ یک فانتزی از حرف نسل امروز

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چند روزی است «لمندگان» محصول مرکز سیمرغ صداوسیما و ساخته محمدصادق بکتاشیان و تهیه‌کنندگی سعید مرادی به آنتن شبکه دو سیما آمده است.

کاری که اما زبانِ روایتش طنزهای اخیر تلویزیون نیست و با فانتزی و پرداختن به آسیب‌های نسل جوان چند قسمتی پیش رفته که باید در ادامه آن را بهتر قضاوت کرد.  

سعید مرادی تهیه‌کننده این سریال درباره انتخاب نامِ سریال، فضای فیلمنامه، انتخاب و ترکیبِ بازیگران، کارگردانی بکتاشیان و تفاوت این سریال با مجموعه «چرخ گردون» توضیحاتی داد که در ادامه می‌خوانید:

چرا «لمندگان» نام سریال شد؟

* آقای مرادی، نام «لمندگان» از همان ابتدا انتخاب شد؟ این عنوان خاص از کجا آمد و چه مفهومی را دنبال می‌کند؟

بله، عنوان لمندگان از همان ابتدا توسط نویسنده محترم انتخاب شده بود. این نام برآمده از فضای روایی و شخصیت‌های اصلی سریال است و به‌نوعی ریشه در زیست این سه جوانی دارد که در داستان با آن‌ها همراه می‌شویم.

انتخاب این نام، بازتاب‌دهنده دغدغه‌ای اجتماعی است که در بطن سریال نهفته است؛ نقدی جدی و البته طنزآمیز به تنبلی، بی‌تفاوتی و حالتی از لم‌دادگی که متأسفانه در بخشی از نسل جوان امروز دیده می‌شود.

* در فرآیند تصویب، درباره این نام بحثی هم مطرح بود؟

بله، در ابتدا اداره کل اطلاعات و برنامه‌ریزی رسانه ملی درباره عنوان سریال بحث‌هایی داشت. اما با توجه به محتوای اثر و ریشه داشتن این نام در واقعیت‌های اجتماعی شخصیت‌ها، در نهایت نام لمندگان مورد تأیید قرار گرفت.

* چه چیزی باعث شد شما به‌عنوان تهیه‌کننده جذب این پروژه شوید؟

زمانی که فیلمنامه از سوی اداره کل فیلمنامه رسانه ملی به ما پیشنهاد شد، حضور نام آقای مهدی علی‌میرزایی به‌عنوان نویسنده، که چهره‌ای شاخص در عرصه طنز است، توجه ما را جلب کرد.

همین موضوع باعث شد نسبت به فضای طنز اثر کنجکاو شویم و احساس کردیم با یک طنز متفاوت و دارای لایه‌های اجتماعی روبه‌رو هستیم.

* پس می‌توان گفت «لمندگان» صرفاً یک کمدی نیست؟

دقیقاً. این سریال صرفاً برای خنداندن ساخته نشده؛ بلکه تلاش دارد با زبانی شیرین و طنزآمیز، نوعی نقد فرهنگی و اجتماعی را ارائه دهد. شخصیت‌های اصلی نمایندگان بخشی از جامعه هستند؛ جوانانی که شاید در مسیر رسیدن به آرزوهایشان متوقف شده‌اند یا درگیر نوعی انفعال‌اند. سریال درواقع تلاش می‌کند این وضعیت را به چالش بکشد.

با یک کمدی فانتزی اجتماعی مواجه هستیم

* شوخی‌ها و فضای طنز سریال «لمندگان» چگونه طراحی شده؟ آیا تأثیری از فضای مجازی در آن دیده می‌شود؟

بله، قطعاً. طراحی شوخی‌ها و موقعیت‌های طنز در لمندگان کاملاً آگاهانه و بر اساس واقعیت‌های اجتماعی امروز صورت گرفته است. بخشی از الهام این طنزها، مستقیماً متأثر از شبکه‌های اجتماعی است؛ فضایی که طیف گسترده‌ای از جوانان امروز به‌طور دائم در آن زیست می‌کنند و از آن تأثیر می‌پذیرند.

ما در این سریال با یک طنز متفاوت روبه‌رو هستیم؛ طنزی که هم در قالب موقعیت‌های اجتماعی بروز پیدا می‌کند و هم در فضای خانواده‌ها. آقای علی‌میرزایی، به‌عنوان نویسنده، بسیار دقیق و هوشمندانه در دیالوگ‌نویسی و طراحی موقعیت‌های کمیک عمل کرده‌اند. شخصیت‌ها به‌خوبی پرداخت شده‌اند و طنز برخاسته از کنش و واکنش‌های واقعی آن‌هاست.

* یعنی می‌توان گفت فضای مجازی در روایت سریال نقش دارد؟

دقیقاً همین‌طور است. بسیاری از جوانانی که در سریال می‌بینیم، تحت‌تأثیر چالش‌ها و الگوهای فضای مجازی هستند. این فضا هم می‌تواند فرصت باشد و هم تهدید. نویسنده با نگاهی آسیب‌شناسانه، به درستی توانسته این موقعیت‌ها را تحلیل و دراماتیزه کند تا هم سرگرم‌کننده باشد و هم حامل پیام اجتماعی.

* برخی منتقدان گفته‌اند سریال از برخی عناصر فانتزی استفاده کرده؛ این موضوع با نقد اجتماعی چگونه پیوند خورده است؟

بله، این سریال به‌نوعی یک کمدی فانتزی است. در برخی موقعیت‌ها، از عناصر فانتزی برای تقویت لحن طنز و ایجاد فاصله‌گذاری استفاده شده، اما در نهایت همه این‌ها در خدمت یک هدف است: رسیدن به نقد اجتماعی.

ما با آسیب‌هایی روبه‌رو هستیم که جوانان امروز به‌طور ملموس با آن‌ها درگیرند؛ از بحران هویت گرفته تا بی‌ثباتی در اهداف شخصی و شغلی. استفاده از فانتزی در این بستر، به ما کمک کرده تا بدون شعار دادن، این آسیب‌ها را نشان دهیم.

با یک تقابل نسلی جدی و طنزآمیز روبه‌رو هستیم

* به‌نظر می‌رسد یکی از محورهای اصلی سریال «لمندگان»، تقابل نسلی است. این برداشت را تأیید می‌کنید؟

بله، کاملاً درست است. در لمندگان با یک تقابل نسلی معنادار و دقیق مواجه‌ایم. ما در سریال سه شخصیت قدیمی داریم که به‌نوعی نماد نسل گذشته‌اند؛ شخصیت‌هایی که لم‌داده‌اند، بلاتکلیف‌اند و با نوعی تنبلی مزمن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این سه نفر، آیینه‌ای هستند برای نسل جوان‌تر؛ انگار که به آن‌ها هشدار می‌دهند: «اگر مسیرتان را عوض نکنید، آینده‌تان همین خواهد بود.»

* این سه شخصیت را چه کسانی بازی می‌کنند؟

نقش این سه شخصیت را آقای خسرو احمدی، خانم بنفشه خواه و آقای امیرسلیمانی ایفا می‌کنند. موقعیت‌های طنزآمیزی که این کاراکترها در آن قرار می‌گیرند، توسط آقای بکتاشیان، کارگردان سریال، بسیار هوشمندانه طراحی شده‌اند تا ضمن ایجاد موقعیت‌های کمیک، پیام‌های عمیق‌تری هم منتقل کنند.

* در برابر این طیف، شخصیت‌های دیگری هم هستند که مسیر متفاوتی دارند؟

بله، در مقابل این سه شخصیت، سه کاراکتر جوان و پرانرژی داریم که نماد کارآفرینی، تلاش و انگیزه‌اند. این شخصیت‌ها را علی مشهدی، حسین موسوی و سارا باقری بازی می‌کنند.

آن‌ها تلاش می‌کنند در مسیر ساختن و تغییر حرکت کنند، اما ارتباط‌شان با آن سه شخصیت لم‌داده، بر آن‌ها هم تأثیر می‌گذارد. درواقع، تعامل این دو نسل و تأثیرگذاری متقابل‌شان، بستر شکل‌گیری بسیاری از موقعیت‌های طنز و در عین حال انتقادی سریال است.

همه لوکیشن ما این باغ ویلا نیست

* پیش از این در سریال «چرخ گردون» بیشتر با فضاهای باز و محیط‌های پارکی روبه‌رو بودیم، اما در «لمندگان» عمدتاً در فضای آپارتمانی هستیم. این تفاوت به اقتضای داستان بود؟ و از نظر تولید، کدام فضا راحت‌تر بود؟

نمی‌توان به‌طور قطعی گفت که یکی از این دو فضا آسان‌تر یا سخت‌تر بوده است. در ظاهر، شاید مخاطب تصور کند که لمندگان یک سریال تک‌لوکیشنی است، اما واقعیت این است که ما در این پروژه با بیش از 15 لوکیشن مختلف کار کردیم.

فضای سریال به گونه‌ای طراحی شده که گرچه محور اصلی آن یک آپارتمان است، اما برای ایجاد تنوع بصری و اقلیمی، از فضاهای خارج از آپارتمان و باغ‌ویلا هم استفاده کرده‌ایم.

* از لحاظ فنی، کدام فضا برای تیم تولید چالش بیشتری داشت؟ فضای باز یا بسته؟

هرکدام دشواری‌های خاص خودشان را دارند. در فضاهای باز، شما با شرایط اقلیمی و غیرقابل پیش‌بینی بودن محیط سر و کار دارید. در فضای بسته، به‌ویژه آپارتمان، چالش‌هایی در زمینه طراحی صحنه، نورپردازی، دکوپاژ و میزانسن‌ها وجود دارد.

بیش از 60 درصد از سریال در لوکیشن‌های بسته فیلم‌برداری شده، و این نیازمند طراحی دقیق‌تری بود؛ هم برای کارگردان، هم فیلم‌بردار و حتی بازیگران، چراکه باید از لَختی موقعیت‌ها و کندی ریتم جلوگیری می‌کردیم.

ما تلاش کردیم با انتخاب پلان‌ها و سکانس‌های میانی، ریتم را حفظ کنیم و مخاطب را درگیر نگه داریم. البته این خط و مشی کلی از دل فیلمنامه بیرون می‌آید و گروه کارگردانی، تولید و فیلم‌برداری بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کنند.

* پروسه فیلم‌برداری در چه مرحله‌ای است؟

ما الان وارد ماه پنجم فیلم‌برداری شده‌ایم. با وجود اینکه هنوز حدود 20 روز دیگر از فیلم‌برداری باقی مانده، سریال زودتر وارد مرحله پخش شده است. این اتفاق باعث شد بخشی از فرآیند تولید و پس‌تولید هم‌زمان انجام شود.

برای اینکه بتوانیم به موقع سریال را روی آنتن برسانیم، تیم پست‌پروداکشن ما به دو گروه تقسیم شده‌اند و شبانه‌روز در حال فعالیت‌اند. هدف اصلی ما این است که با کیفیتی مطلوب، به پخش برسیم و پاسخی درخور به اعتماد مخاطبان بدهیم.

ترکیب بازیگران از سه نسل، انتخابی آگاهانه برای احترام به مخاطب بود

* یکی از ویژگی‌های برجسته سریال «لمندگان»، استفاده از بازیگران متعلق به نسل‌های مختلف است. این ترکیب چگونه شکل گرفت؟

ببینید، ما در لمندگان یک مأموریت مشخص از سوی مرکز سیمرغ، به‌ویژه با حمایت آقای اکبرشاهی و آقای احمدی‌زر، داشتیم؛ مأموریتی در راستای کادرسازی و تربیت نیروهای تازه‌نفس در عرصه پیش‌تولید و کارگردانی. در همین راستا، سعی کردیم ترکیب بازیگران را به شکلی طراحی کنیم که هم چهره‌های جوان حضور داشته باشند، هم بازیگران میانی و پیشکسوتان.

همان‌طور که شما اشاره کردید، حضور بازیگرانی مثل مجید افشاری، که این سریال نخستین تجربه جدی اوست، یا محمد معتضدی و امیر کاظمی، که به‌نوعی از دست‌پرورده‌های رسانه ملی هستند، حاصل همین نگاه است. کشف و معرفی این چهره‌ها ابتدا در برنامه‌هایی مثل خندوانه، تئاتر و دیگر آثار نمایشی صورت گرفت. از همان آغاز تصمیم داشتیم این عزیزان را در کنار بازیگران با تجربه‌تر طنز قرار دهیم؛ نسلی که به میانسالی رسیده‌اند و مخاطبان با آن‌ها خاطرات زیادی دارند.

* این انتخاب چه تأثیری در شکل‌گیری فضای سریال داشت؟

برای من همیشه احترام به مخاطب اولویت داشته. مخاطبان ما با بسیاری از هنرمندان پیشکسوت، خاطرات مشترک دارند. بازیگرانی چون خسرو احمدی، میرطاهر مظلومی، سیروس همتی و حسین رفیعی، نه‌تنها برای نسل ما، بلکه برای بسیاری از بینندگان، تداعی‌کننده دوران طلایی طنز تلویزیونی هستند. این حضور، علاوه بر ایجاد حس نوستالژی، به غنای بازی و روایت کمک می‌کند.

متأسفانه بسیاری از این چهره‌ها در سال‌های اخیر کمتر مورد توجه تهیه‌کنندگان قرار گرفته‌اند، در حالی که ظرفیت بالایی برای اجرا دارند. ما در لمندگان تلاش کردیم با ترکیب بازیگرانی از سه نسل، ویترینی در شأن مخاطب بسازیم؛ ترکیبی رنگارنگ و متوازن که بتواند تمام طیف‌های سنی را با خود همراه کند.

انتخاب کارگردان نتیجه مشورت و اعتماد به تجربه آقای بکتاشیان بود

* درباره انتخاب کارگردان سریال «لمندگان» بفرمایید. چطور به آقای محمدصادق بکتاشیان رسیدید؟

فرآیند انتخاب کارگردان با پیشنهاد و مشورت آغاز شد. در همان مراحل ابتدایی، فهرستی از کارگردانان صاحب‌نام و فعال را به مرکز سیمرغ ارائه کردیم. پس از بررسی‌های دقیق، در نهایت آقای محمدصادق بکتاشیان به‌عنوان گزینه نهایی انتخاب شد. سوابق کاری ایشان و کیفیت آثاری که پیش‌تر تولید کرده بودند، باعث شد که این انتخاب مورد وثوق قرار گیرد.

خوشبختانه از همان ابتدا، همکاری بسیار خوبی میان ما شکل گرفت و امروز می‌توانم بگویم که یکی از موفق‌ترین همکاری‌ها را با آقای بکتاشیان و تیم کارگردانی تجربه کرده‌ایم.

* در تولید سریال، معمولاً نام برخی عوامل پشت‌صحنه کمتر شنیده می‌شود. دوست دارید درباره‌شان صحبتی داشته باشید؟

کاملاً درست می‌فرمایید. باید از همین فرصت استفاده کنم و از همه اعضای پرتلاش گروه تولید قدردانی کنم؛ از طراح صحنه و لباس گرفته تا مدیر فیلمبرداری، مدیر تولید و تمام دوستانی که شبانه‌روز برای کیفیت این سریال زحمت کشیده‌اند. آن‌ها بی‌وقفه کار کردند تا لمندگان در زمان مقرر روی آنتن برود.

در تمام طول کار، حضور آن‌ها و تلاش‌شان را می‌دیدم و در دلِ آنتن رسانه ملی، همواره قدردان‌شان بودم. اگر امروز مخاطبان سریال را دنبال می‌کنند، نتیجه تلاش صادقانه همین گروه حرفه‌ای است.

«چرخ گردون» و «لمندگان» هر دو تجربه‌های متفاوت در گونه طنز هستند

* اگر بخواهید بین دو سریال «چرخ گردون» و «لمندگان» یکی را انتخاب کنید، کدام را بیشتر دوست دارید؟

واقعیت این است که نمی‌توانم بین این دو اثر یکی را ترجیح بدهم. هر دو برای من عزیز و ارزشمندند، چون هرکدام تجربه‌ای متفاوت در گونه طنز بوده‌اند. چرخ گردون یک طنز خانوادگی و اجتماعی بود، در حالی‌که لمندگان بیشتر در قالب یک طنز فانتزی قرار می‌گیرد؛ طنزی که به شکل خاصی به مسائل و آسیب‌های مربوط به نسل جوان می‌پردازد.

* این تفاوت فضاها چطور با مخاطب امروز رسانه ملی هماهنگ شده؟

به‌نظر من، پرداختن به مسائل نسل جوان و استفاده از زبان فانتزی و طنز، ارتباط مستقیمی با مخاطب امروز دارد. رسانه ملی، به‌ویژه با رویکرد مرکز سیمرغ، واقعاً تلاش کرده فضایی رنگارنگ و متنوع از ژانرها را روی آنتن بیاورد. این تنوع در فرم و محتوا، باعث شده سلایق مختلف در نظر گرفته شود.

فیلمنامه لمندگان هم از جمله آثاری بود که به ما پیشنهاد شد و با نگاهی جسورانه نوشته شده بود؛ نگاهی که در عین رعایت استانداردهای رسانه، گاهی از کلیشه‌ها عبور می‌کرد و جرئت ورود به برخی خطوط قرمز را هم داشت.

* و به نظر می‌رسد امسال در ماه رمضان، این تنوع بیشتر هم دیده شد؟

کاملاً همین‌طور است. ما در ماه رمضان شاهد پخش آثاری بودیم که هریک رویکردی متفاوت داشتند. این نشان می‌دهد رسانه در حال حرکت به سوی تنوع بیشتر است و تلاش می‌کند پاسخگوی نیازهای نسل‌های مختلف باشد. در همین مسیر، لمندگان هم با ترکیبی از طنز، فانتزی و نگاه آسیب‌شناسانه، سهم خود را ایفا کرده است.

انتهای پیام/