طرح«جامعه تاب‌آور» در همدان الگویی برای مدیریت بحران

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، به راستی قدم برداشتن در مسیری همراه با آمادگی برای پوشش امدادی حوادث نه تنها جسمی قوی بلکه روحیه و عزمی جهادی می‌خواهد، آنجا که داوطلبانه می‌پذیرند در راه ایثار گام برداشته و روحیه دفاع از صلح، گسترش دوستی، احترام، حفظ و توسعه سلامت، تفاهم متقابل، مسؤولیت پذیری، همدلی و همدردی و غیره را گسترش دهند، این افراد تنها یک داوطلب هلال احمر با لباس و کارت عضویت نیستند بلکه از جنس ایثارند که در زمان های مختلف بدون چشم داشت و با روحیه ایثارگری آماده امدادرسانی هستند.

علی سنجر بیگی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم در همدان به تشریح گزارش  عملکردی و وضعیتی از خدمات امداد و نجات در همدان پرداخت که مشروح آن در زیر آمده است:

تسنیم: درباره عملکرد و خدمات جمعیت هلال احمر برایمان بگویید؟

سنجر بیگی: جمعیت هلال احمر استان همدان در راستای خدمات امداد و نجات در پنج محور در سال 1404 خدمات رسانی دارد، محور نخست خدمات امداد نجات است که عزیزان و مسافرانی که در سطح جاده ها تردد می‌کنند از خدمات پایگاه‌های امداد و نجات جاده ای، تیم های موقت که در جورقان و گنجنامه مستقر هستند، تیم امداد و نجات کوهستان، تیم واکنش سریع، امداد هوایی و تیم سگ های جست‌وجو و نجات که مجموعا در 35 پایگاه ثابت و موقت امداد و نجات جاده ای مستقر هستند بهره می‌برند.

در آخرین خدمات رسانی جمعیت هلال‌احمر استان همدان در طرح خدمات نوروزی که از تاریخ 25 اسفند 1403 تا 17 فروردین‌ 1404 برگزار شد با اجرای عملیات‌های امدادی و ارائه خدمات بشردوستانه، سلامت‌محور، آموزشی و حمایتی به بیش از 248 هزار نفر خدمات‌رسانی کرده است و این خدمات طیف گسترده‌ای از عملیات‌های امداد و نجات در جاده‌ها تا ارائه کمک‌های معیشتی به نیازمندان را در بر می‌گیرد.

در این بازه زمانی، هلال‌احمر استان همدان 70 مورد عملیات امداد و نجات انجام داده است که از این تعداد، 30 مورد مربوط به حوادث جاده‌ای بوده، همچنین، در این حوادث 22 نفر به مراکز درمانی منتقل شده‌اند و پنج نفر که در سوانح جاده‌ای گرفتار شده بودند، با کمک نیروهای امدادی رهاسازی شدند و در مجموع، 240 نفر از خدمات امداد و نجات بهره‌مند شده‌اند.

همچنین یکی از برنامه‌های نوروزی هلال‌احمر، ارائه خدمات بشردوستانه به مسافران و افراد نیازمند توسط جوانان جمعیت در قالب طرح فاخر بوده که این طرح در 24 ایستگاه ثابت و سیار در سطح استان اجرا شده و 130 هزار و 484 نفر از این خدمات بهره‌مند شده‌اند.

در راستای ارتقای فرهنگ ترافیکی، پویش «بهرفت» (بهبود رفتار ترافیکی) نیز اجرا شد که 22 هزار و 280 نفر به عنوان حامیان و هواداران این پویش مشارکت داشتند و مجموع بهره‌وران این پویش و طرح فاخر به 152 هزار و 764 نفر رسیده است. همچنین در این مدت 25هزار و 329 نفر از خدمات داوطلبانه شامل حمایت‌های معیشتی و اجتماعی برخوردار شدند. جمعیت هلال‌احمر استان همدان همچنین در زمینه دارویی، درمانی و بهداشتی، فعالیت داشته و در این ایام به 2070 نفر، خدمات ارائه کرده است ضمن اینکه 154 نفر از حجاج همدانی نیز در این بازه زمانی واکسیناسیون شدند.

تسنیم: لطفاً درباره رویکرد جدید هلال احمر در زمینه آموزش همگانی و تغییر استراتژی از امداد محوری به خودامدادی توضیحات بیشتری ارائه می دهید؟

سنجربیگی: در سالهای گذشته تمرکز اصلی ما بر توسعه تیمهای امدادی و تجهیز آنها بود. اما تجربیات ارزشمند ما در حوادث مختلف از جمله زلزله کرمانشاه و سیلهای اخیر نشان داد که حتی با بهترین و سریعترین تیمهای امدادی، همیشه یک فاصله زمانی حیاتی بین وقوع حادثه و رسیدن نیروهای امداد وجود دارد که ما به آن "دقایق طلایی" میگوییم.

در همین راستا، ما در استان همدان از دو سال پیش برنامه جامعی را تحت عنوان "جامعه تاب‌آور" طراحی کرده‌ایم که بر سه محور اصلی استوار است: اول، آموزش‌های همگانی به تمام اقشار جامعه؛ دوم، توسعه خانه‌های هلال در سطح محلات و روستاها؛ و سوم، تربیت مربیان محلی از میان خود مردم. به عنوان مثال، در زمینه زلزله، ما نه تنها آموزش‌های عمومی پناهگیری را ارائه می‌دهیم، بلکه کارگاه‌های تخصصی‌تری هم برای شناسایی نقاط امن ساختمان‌ها، روش‌های تخلیه اضطراری و حتی اصول ساخت وساز مقاوم برگزار می‌کنیم.

تسنیم: این آموزشها در عمل چه نتایجی داشته است؟ آیا آماری از تأثیر این برنامهها دارید؟

سنجربیگی: بله، خوشبختانه ما شاهد نتایج بسیار مثبتی بودهایم. در سال گذشته، در یک رویداد زلزله خفیف در نهاوند، بر اساس گزارشهای میدانی ما، خانوادههایی که تحت پوشش این آموزشها قرار گرفته بودند به طور متوسط 40 درصد سریعتر و اصولیتر نسبت به دیگران واکنش نشان دادند. همچنین در حوادث جادهای، موارد متعددی داشتیم که افراد آموزشدیده توانستند قبل از رسیدن امدادگران، اقدامات اولیه نجاتبخشی را انجام دهند.

یکی از پروژه‌های موفق ما در این زمینه، طرح "هر خانواده یک امدادگر" است که تاکنون در 120 روستای استان اجرا شده و قرار است تا پایان سال به تمام روستاهای بالای 50 خانوار استان تعمیم داده شود. در این طرح، از هر خانواده حداقل یک نفر تحت آموزش‌های کامل امداد و نجات قرار می‌گیرد.

تسنیم: درباره مانورهای زلزله در شهرستان های حادثه خیز مثل نهاوند و رزن، چه برنامه‌های ویژه‌ای دارید؟ این مانورها چگونه اجرا می‌شود؟

سنجربیگی: شهرستانهای نهاوند و رزن به دلیل قرار گرفتن روی گسلهای فعال، از اولویتهای ویژه ما در برنامه‌های آمادگی در برابر زلزله هستند. مانور اسفندماه که اشاره کردید، حاصل 6 ماه برنامه‌ریزی و هماهنگی بین 15 دستگاه مختلف بود. این مانور در سه فاز اجرا شد فاز اول آموزش‌های پیشگیرانه به مدارس و مراکز عمومی، فاز دوم تمرینهای تخلیه اضطراری، و فاز سوم شبیه‌سازی کامل شرایط پس از زلزله با حضور تمام تیمهای امدادی.

نکته جالب توجه این بود که در این مانور، برای اولین بار از سیستم "ارزیابی مشارکتی" استفاده کردیم که در آن خود مردم هم در ارزیابی عملکرد تیمهای امدادی مشارکت داشتند. این تجربه بسیار ارزشمندی بود که کمک کرد نقاط ضعف و قوتمان را بهتر شناسایی کنیم.

تسنیم: با توجه به توسعه خانه‌های هلال در سطح استان، آیا با محدودیت‌های اعتباری مواجه هستید؟ این چالشها چگونه مدیریت می‌شود؟

سنجربیگی: سوال بسیار مهمی است. درست است که خانه‌های هلال اساساً مبتنی بر مشارکت‌های داوطلبانه هستند، اما توسعه آنها قطعاً نیازمند منابع مالی است. ما در این زمینه چند راهکار را همزمان پیش برده‌ایم: اولاً از ظرفیت خیران سلامت به شکل ویژه‌ای استفاده می‌کنیم. ثانیاً با سازمانهای دولتی و خصوصی تفاهمنامه‌های مشترک منعقد می کنیم. به عنوان مثال، با استانداری برنامه‌ای داریم که به ازای هر خانه هلالی که در یک محله راه‌اندازی می‌شود، امکانات ورزشی آن محله نیز توسعه می‌یابد.

اما جالب است بدانید که بزرگترین سرمایه ما برای توسعه خانه‌های هلال، همان مردم هستند. در بسیاری از روستاها، مردم خودشان فضایی را در اختیار ما قرار داده‌اند و حتی در تدریس دوره‌ها همکاری می‌کنند. این مشارکت مردمی واقعاً قابل تقدیر است.

تسنیم: درباره طرح اسکان اضطراری 18 هکتاری و آمادگی های شما برای شرایط بحرانی، لطفاً توضیح بیشتری بفرمایید؟

سنجربیگی: ببینید، برنامه‌ریزی ما برای اسکان اضطراری بسیار فراتر از یک زمین 18 هکتاری است. ما در حال حاضر یک سامانه جامع GIS داریم که در آن تمام مکان‌های بالقوه برای اسکان اضطراری در سطح استان ثبت شده است. این سامانه به ما امکان می‌دهد در کمترین زمان ممکن بهترین مکانها را با توجه به نوع حادثه انتخاب کنیم.

برای مثال، در طرح نوروزی امسال، 390 مکان را پیش‌بینی کرده‌ایم که شامل 45 مورد سالنهای ورزشی، 28 مدرسه با امکانات ویژه، 15 مهمانسرای دولتی و بقیه فضاهای باز مناسب است. برای هر کدام از این مکانها، یک تیم مدیریت بحران محلی تربیت کرده‌ایم و ذخایر اضطراری شامل پتو، چادر و بسته‌های بهداشتی نیز پیش‌بینی شده است.

تسنیم: در زمینه هوشمندسازی خدمات، چه برنامه‌های بلندمدتی دارید؟

سنجربیگی: پروژه هوشمندسازی ما یکی از بلندپروازانه‌ترین برنامه‌های جمعیت در سطح کشور است. مرکز رصد و اطلاعاتی که راه‌اندازی کرده‌ایم، تنها به جمع‌آوری داده‌ها محدود نمی‌شود. ما در حال توسعه یک پلتفرم یکپارچه هستیم که چندین قابلیت کلیدی خواهد داشت: سیستم پیش‌بینی حوادث بر اساس داده‌های هواشناسی و لرزه‌خیزی، سامانه ردیابی هوشمند خودروهای امدادی و حتی اپلیکیشنی برای ارتباط مستقیم مردم با تیمهای امدادی.

بخش جالب دیگر این پروژه، استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل تصاویر دریافتی از حوادث است که به تیم‌های ما کمک می‌کند سریع‌تر و دقیقتر تصمیم‌گیری کنند. این پروژه تا پایان سال 1405 به بهره‌برداری کامل خواهد رسید.

تسنیم: در پایان، اگر نکته خاصی باقی مانده که مایلید اشاره کنید؟

سنجربیگی: فقط می‌خواهم تأکید کنم که هلال احمر همدان با 6000 نیروی داوطلب متخصص و بیش از 100 دستگاه خودروی امدادی پیشرفته، آماده ارائه خدمات در سختترین شرایط است، اما مهمتر از آن، پیام ما به همه هموطنان این است که "امدادگر اول خود شما هستید". آموزش‌های ما رایگان است و برای همه اقشار جامعه برنامه‌های ویژه‌ای داریم. از مردم میخواهیم از این فرصتها حداکثر استفاده را ببرند تا با هم بتوانیم جامعه‌ای تاب‌آورتر بسازیم.

انتهای پیام/