شکر تلخ‌تر از همیشه شد/ عبور قیمت شکر از 65 هزار تومان!

به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از تجارت نیوز، ازار شکر در ماه‌های اخیر با نوسان قیمتی گسترده‌ای مواجه شده است. روند صعودی قیمت این کالای اساسی که از سال گذشته آغاز شد، در ماه‌های اخیر شدت گرفته و فشار بیشتری بر مصرف‌کنندگان وارد کرده است.

همزمان با افزایش قیمت کارخانه‌ای و خرده‌فروشی، اختلال در روند توزیع و مشکلات عرضه، وضعیت بازار را پیچیده‌تر کرده است. وضعیت فعلی بازار شکر نشانه‌ای از ناکارآمدی سیاست‌های ارزی و ضعف ساختاری در نظام توزیع کالاهای اساسی به شمار می‌رود.

قیمت شکر در بازار به 65 هزار تومان رسید

قیمت شکر در ماه‌های اخیر نوسان زیادی را پشت سر گذاشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سال گذشته شکر در بازه قیمتی 42 هزار و 500 تومان تا 49 هزار تومان معامله می‌شد، اما اکنون قیمت آن با افزایش 17 تا 33 درصدی به محدوده 50 هزار تا 65 هزار تومان رسیده است.

همچنین سال گذشته شکر در کارخانه با قیمت 36 هزار تومان به‌فروش می‌رسید. اما حالا قیمت آن با افزایش 70 درصدی به 57 هزار تومان رسیده است.

جایگزینی ارز نیمایی با ارز توافقی عامل اصلی برهم خوردن تعادل بازار است

در روزهای اخیر، شکر به یکی از کالاهای چالش‌برانگیز تبدیل شده است. دلایل مختلفی برای افزایش قیمت این کالای استراتژیک مطرح شده که ازجمله این دلایل می‌توان به عرضه محدود این محصول در بازار، مشکلات توزیع، نبود مصوبه برای قیمت جدید این کالا اشاره کرد.

علاوه بر این دلایل، یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت شکر در شرایط فعلی، تغییر سیاست‌های ارزی است. تغییر ارز واردات و محدودیت‌های موجود در این زمینه به عاملی برای برهم خوردن تعادل بازار تبدیل شده است.

آنطور که رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی به ایسنا گفته، سال گذشته ارز نیمایی جایگزین ارز توافقی شد. از طرفی، سامانه بازارگاه شکر ندارد و به همین دلیل، بازار دچار آشفتگی شده است. با توجه به اینکه هنوز مصوبه جدیدی برای عرضه توافقی شکر وجود ندارد، توزیع‌کنندگان موجودی خود را بدون فاکتور و به‌ص.رت غیررسمی منتشر می‌کنند.

سیر صعودی قیمت شکر از کجا آغاز شد؟

در اردیبهشت‌ سال 1403، قیمت شکر 51 درصد افزایش یافت. دلیل این افزایش قیمت هم کاهش سطح زیر کشت چقندرقند عنوان شده بود.

پس از راه‌اندازی سامانه بازارگاه، اتحادیه بنکداران مواد غذایی، به‌عنوان محور اصلی توزیع کالا، در این سامانه دیده نشد. از طرفی، اتحادیه هم به روش قبلی خود ادامه داد و همین امر دلیلی بر نامشخص بودن منبع توزیع شکر شد. در نتیجه شکر با قیمت متفاوت از سایر منابع تأمین می‌شد.

واردات شکر از مرز یک میلیون تن عبور کرد

ایران بخشی از شکر مورد نیاز خود را از طریق واردات تأمین می‌کند. طبق آمار گمرک ایران، واردات شکر در سال 1403، از مرز یک میلیون تن عبور کرد و به یک میلیون و 96 هزار تن رسید.

نوسان قیمت شکر بر بسیاری از کسب‌وکارها تأثیر منفی دارد. چراکه به‌دلیل رشد نرخ شکر، افزایش هزینه‌های تولید و رشد هزیه‌های حمل‌ونقل، بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل شدند. همچنین افزایش قیمت شکر بر رشد قیمت انواع شیرینی، شکلات، بستنی و … تأثیر دارد.

ارز چندنرخی عامل اصلی رانت و فساد است

بررسی‌ها حاکی از آن است که نظام چندنرخی ارز به جای کنترل قیمت‌ها، زمینه‌ساز رانت، فساد و آشفتگی در بازار شده است. تخصیصارز ترجیحی به واردات شکر نیز از این قاعده مستثنی نبود و باعث شد مصرف‌کنندگان نهایی کمترین بهره را از این سیاست ببرند.

با حذف ارز ترجیحی و تغییر مبنای واردات به ارز توافقی، انتظار می‌رفت که وضعیت تا حدی بهبود یابد. اما در عمل، افزایش هزینه‌های واردات، نبود سامانه‌های توزیع مؤثر و بی‌ثباتی قیمت‌ها فشار بیشتری به بازار وارد کرد.

تا زمانی که سیاست چندنرخی ارز ادامه داشته باشد، ثبات بازارها امکان‌پذیر نیست. تک‌نرخی شدن ارز، یکی از پیش‌شرط‌های اصلی برای کاهش رانت، شفاف شدن مبادلات و بازگشت آرامش به بازارهایی همچون شکر است.