راهنمای کامل دریافت معاینه فنی خودرو در ایران
هوای آلوده و نفس‌های سنگین، این تصویری است که بسیاری از ما از تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران در ذهن داریم. اما آیا می‌دانید یکی از اصلی‌ترین دلایل این آلودگی، خودروهای فرسوده و معاینه فنی نداشتن آن‌هاست؟
راهنمای کامل دریافت معاینه فنی خودرو در ایران
بسیاری از این خودروها به دلیل نقص‌های فنی، میزان زیادی دود و آلاینده‌های خطرناک وارد هوا می‌کنند، وضعیت سلامت مردم را به خطر می‌اندازند و حتی باعث افزایش بیماری‌های تنفسی می‌شوند. اما آیا داشتن معاینه فنی سبک فقط برای کاهش آلودگی هواست؟ خیر! معاینه فنی خودرو یک الزام قانونی و یک نیاز ضروری برای ایمنی شما در جاده‌هاست. این تست‌ها کمک می‌کنند تا مشکلاتی مانند ترمزهای ضعیف، نقص در سیستم تعلیق و آلایندگی بیش‌ازحد خودرو شناسایی شده و پیش از وقوع مشکلات جدی برطرف شوند.
در این مقاله، هر آنچه که درباره مراحل، هزینه‌ها، مدارک و نکات مهم معاینه فنی خودرو باید بدانید را به شما خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید تا ساده‌ترین راه دریافت معاینه فنی در ایران را یاد بگیرید.
مراحل دریافت معاینه فنی خودرو؛ از استعلام تا دریافت گواهی
اگر قصد دارید برای اولین بار معاینه فنی خودرو بگیرید، شاید کمی نگران باشید که دقیقاً چه مراحلی را باید طی کنید. اما نگران نباشید! در این راهنما تمام مراحل را قدم‌به‌قدم توضیح داده‌ایم تا شما بتوانید بدون استرس و در کمترین زمان، گواهی معاینه فنی خودروی خود را دریافت کنید.
قدم اول: بررسی اعتبار معاینه فنی خودرو؛ آیا زمان آن فرا رسیده است؟
پیش از هر چیز، باید بدانید که آیا خودروی شما نیاز به معاینه فنی دارد یا نه؟ اگر قبلاً گواهی معاینه فنی دریافت کرده‌اید، مدت اعتبار آن را بررسی کرده تا ببینید چه زمانی باید دوباره اقدام کنید. این کار بسیار ساده است و می‌توانید از طریق سامانه سیمفا (سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران) یا اپلیکیشن‌های مرتبط، تاریخ اعتبار گواهی خود را استعلام بگیرید.
اگر خودروی شما تاکنون معاینه فنی نداشته است، چه باید کرد؟
طبق قوانین، خودروهای تولید داخل که بیش از 4 سال از زمان تولید آن گذشته است و خودروهای وارداتی که بیش از 3 سال از تولید آن‌ها می‌گذرد، موظف به دریافت معاینه فنی هستند. اگر خودروی شما در این دسته قرار دارد، پس وقت آن رسیده که برای دریافت معاینه فنی اقدام کنید!
قدم دوم: دریافت نوبت اینترنتی معاینه فنی؛ چرا در صف بمانید؟
هیچ‌کس دوست ندارد ساعت‌ها در صف‌های طولانی مراکز معاینه فنی منتظر بماند. خوشبختانه، امروزه می‌توانید نوبت خود را به‌صورت اینترنتی رزرو کرده و در زمان مشخص به مرکز معاینه فنی مراجعه کنید.
برای انجام این کار کافی است به سامانه نوبت‌دهی مراکز معاینه فنی شهر خود (مثل سایت‌های رسمی معاینه فنی تهران و سایر استان‌ها) مراجعه کرده و یک مرکز نزدیک را انتخاب کنید. با رزرو نوبت، زمان انتظار شما کاهش پیدا می‌کند و فرآیند سریع‌تر انجام می‌شود.
نکته مهم: برخی از مراکز معاینه فنی مجهز به دستگاه‌های مدرن جک دو ستون و تجهیزات پیشرفته که تست‌های خودرو را دقیق‌تر و سریع‌تر انجام می‌دهند. بنابراین، انتخاب یک مرکز مجهز می‌تواند تجربه بهتری برای شما رقم بزند.
قدم سوم: مدارک مورد نیاز برای معاینه فنی را آماده کنید
برای اینکه در مرکز معاینه فنی با مشکل مواجه نشوید، حتماً مدارک لازم را از قبل آماده کنید. مدارک موردنیاز شامل:
1. کارت خودرو (مدرک شناسایی خودروی شما)
2. گواهینامه رانندگی معتبر (جهت احراز هویت شما)
3. بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر
4. برگه معاینه فنی قبلی (در صورت داشتن)
قدم چهارم: مراجعه به مرکز معاینه فنی و انجام تست‌ها
حالا که نوبت اینترنتی گرفته‌اید و مدارک را آماده کرده‌اید، وقت مراجعه به مرکز معاینه فنی است. در این مرحله، خودرو وارد مرکز شده و مجموعه‌ای از تست‌های فنی روی آن انجام می‌شود.
مهم‌ترین تست‌های معاینه فنی شامل موارد زیر است:
1. تست آلایندگی: بررسی میزان دود و گازهای خروجی از اگزوز
2. تست ترمزها: اطمینان از سلامت سیستم ترمز
3. تست کمک‌فنر و تعلیق: بررسی عملکرد فنرها و سیستم تعلیق خودرو
4. بازرسی ظاهری خودرو: بررسی شکستگی شیشه‌ها، وضعیت بدنه، چراغ‌ها و …
5. بررسی جلوبندی و فرمان: اطمینان از عملکرد صحیح فرمان و اجزای آن
قدم پنجم: دریافت گواهی معاینه فنی؛ ماموریت انجام شد!
اگر خودروی شما همه تست‌ها را با موفقیت پشت سر بگذارد، گواهی معاینه فنی صادر می‌شود. این گواهی تأیید می‌کند که خودروی شما از نظر ایمنی و آلایندگی در شرایط استاندارد قرار دارد و اجازه تردد در سطح شهر را دارد.
اگر خودرو در تست‌ها رد شد چیکار کنیم؟
نگران نباشید! شما می‌توانید مشکلات خودرو را برطرف کرده و دوباره برای دریافت معاینه فنی اقدام کنید. بسیاری از مشکلاتی که باعث رد شدن خودرو می‌شوند، قابل تعمیر و اصلاح هستند.
مراحل انجام تست‌های معاینه فنی و دریافت گواهی؛ خودرو شما آماده است؟
اگر برای دریافت گواهی معاینه فنی آماده شده‌اید، حالا وقت آن رسیده که خودرو شما از چندین آزمون و بررسی فنی عبور کند. شاید تصور کنید این مراحل پیچیده یا زمان‌بر باشند، اما اگر بدانید دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد، استرس شما کمتر می‌شود و می‌توانید بهتر خودروی خود را آماده کنید. در ادامه، تمام مراحل تست معاینه فنی را به زبان ساده و مفصل توضیح می‌دهیم تا بدانید خودرو شما با چه چالش‌هایی روبه‌رو خواهد شد!
مرحله اول: بررسی ظاهری خودرو؛ آیا خودرو شما استاندارد است؟
اولین چیزی که در مراکز معاینه فنی بررسی می‌شود، وضعیت ظاهری خودرو است. در این مرحله، کارشناسان بررسی می‌کنند که خودرو از نظر بدنه، شیشه‌ها، لاستیک‌ها و سایر قسمت‌های بیرونی در وضعیت سالمی قرار داشته باشد.
مهم‌ترین مواردی که در این مرحله چک می‌شوند:
1. شکستگی یا ترک روی شیشه جلو یا سایر شیشه‌ها
2. وضعیت لاستیک‌ها (سالم بودن آج لاستیک‌ها و نبودن پارگی)
3. وضعیت سپرها و بدنه خودرو (عدم آسیب‌دیدگی شدید)
4. سالم بودن پلاک خودرو و واضح بودن اعداد و حروف آن
مرحله دوم: بررسی میزان آلایندگی؛ خودرو شما چقدر هوا را آلوده می‌کند؟
در این مرحله، میزان آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز بررسی می‌شود. اگر خودروی شما گازهای آلاینده بیش‌ازحد مجاز تولید کند، در این تست رد خواهد شد.
چه چیزهایی بررسی می‌شود؟
1. میزان منوکسید کربن (CO) در گازهای خروجی
2. سطح هیدروکربن‌های نسوخته (HC)
3. سطح دی‌اکسید کربن (CO2)
چگونه از رد شدن در این تست جلوگیری کنیم؟
· قبل از مراجعه، فیلتر هوا و شمع‌های موتور را چک کنید و در صورت نیاز تعویض کنید.
· بنزین باکیفیت استفاده کنید تا احتراق بهینه‌تر انجام شود.
· اگر خودرو شما دود غیرعادی دارد، به تعمیرگاه مراجعه کنید و مشکل را برطرف کنید.
مرحله سوم: بررسی سلامت کمک‌فنرها؛ آیا خودرو شما تعادل دارد؟
کمک‌فنرهای خودرو نقش مهمی در حفظ تعادل و کنترل خودرو در جاده دارند. در این تست، عملکرد کمک‌فنرها به‌طور جداگانه بررسی می‌شود تا مشخص شود که آیا ضربه‌ها و لرزش‌های جاده را به‌درستی جذب می‌کنند یا نه.
چگونه از سلامت کمک‌فنرهای خودرو مطمئن شویم؟
اگر هنگام عبور از دست‌اندازها، خودروی شما بیش‌ازحد تکان می‌خورد، ممکن است کمک‌فنرها ضعیف شده باشند.
اگر هنگام ترمز گرفتن یا شتاب‌گیری، خودرو به یک سمت کشیده می‌شود، احتمالاً کمک‌فنرها دچار مشکل هستند.
کمک‌فنرها نباید نشتی روغن داشته باشند. اگر روغن‌ریزی مشاهده کردید، بهتر است قبل از مراجعه به معاینه فنی، آن‌ها را تعویض کنید.
مرحله چهارم: آزمون سیستم ترمز؛ آیا خودرو شما به‌موقع متوقف می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین تست‌های معاینه فنی، بررسی عملکرد ترمزها است. در این مرحله، خودرو روی یک دستگاه مخصوص قرار می‌گیرد تا قدرت ترمزگیری، تعادل و عملکرد ترمزها بررسی شود.
چه چیزهایی تست می‌شود؟
1. قدرت ترمزهای جلو و عقب
2. میزان نیروی ترمز در هر چرخ
3. میزان تفاوت ترمزگیری بین چرخ‌های چپ و راست
چگونه از رد شدن در این تست جلوگیری کنیم؟
· قبل از مراجعه، لنت‌های ترمز را بررسی کنید. اگر ضخامت آن‌ها کم شده، حتماً تعویض نمایید.
· اگر پدال ترمز نرم یا خیلی سفت شده است، احتمالا مشکل در سیستم ترمز باشد.
· ترمز دستی را نیز چک کنید تا به‌درستی کار کند.
مرحله پنجم: بررسی سیستم تعلیق؛ آیا خودرو شما پایداری کافی دارد؟
سیستم تعلیق وظیفه حفظ تعادل خودرو در جاده را بر عهده دارد. در این تست، بررسی می‌شود که خودرو هنگام حرکت دچار لرزش یا انحراف غیرطبیعی نشود.
نشانه‌های خرابی سیستم تعلیق
· صدای تق‌تق از زیر خودرو هنگام عبور از دست‌اندازها
· کشیده شدن خودرو به یک سمت در جاده
· احساس ناپایداری و لرزش بیش‌ازحد در سرعت‌های بالا
مرحله ششم: بررسی عملکرد چراغ‌ها؛ خودرو شما چقدر در شب ایمن است؟
تمام چراغ‌های خودرو باید درست کار کنند و شدت نور مناسبی داشته باشند. در این تست، وضعیت چراغ‌های جلو، عقب، مه‌شکن و راهنماها بررسی می‌شود.
مرحله هفتم: بررسی میزان لغزش به طرفین؛ آیا خودرو شما در مسیر مستقیم حرکت می‌کند؟
یکی از مهم‌ترین تست‌های معاینه فنی، بررسی میزان انحراف خودرو از مسیر مستقیم است. اگر خودروی شما هنگام حرکت به یک سمت کشیده شود، نشان‌دهنده مشکل در سیستم فرمان، جلوبندی یا تعلیق است.
چگونه از رد شدن در این تست جلوگیری کنیم؟
· زاویه چرخ‌ها را تنظیم کنید تا میزان انحراف کاهش یابد.
· جلوبندی خودرو را بررسی کنید و اگر قطعاتی نیاز به تعویض دارند، قبل از مراجعه این کار را انجام دهید.
مدت اعتبار معاینه فنی خودروها چقدر است و چه زمانی باید تمدید شود؟
یکی از سوالاتی که اغلب رانندگان دارند، این است که مدت اعتبار گواهی معاینه فنی چقدر است و چه زمانی باید دوباره برای دریافت آن اقدام کنند؟ اگر شما هم نمی‌دانید معاینه فنی خودروی شما تا چه مدت اعتبار دارد، در ادامه همه چیز را برایتان توضیح می‌دهیم. اعتبار معاینه فنی بسته به نوع وسیله نقلیه و میزان کارکرد آن متفاوت است. خودروهای شخصی، عمومی و موتورسیکلت‌ها هرکدام قوانین خاص خود را دارند که در اینجا به زبان ساده بررسی می‌کنیم.
1. مدت اعتبار معاینه فنی برای خودروهای شخصی و دولتی سبک
اگر خودروی سواری شخصی دارید، گواهی معاینه فنی شما به‌مدت یک سال معتبر خواهد بود. همین قانون برای خودروهای دولتی سبک نیز اعمال می‌شود، به این معنا که این خودروها نیز باید هر 12 ماه یک‌بار مجدداً برای دریافت معاینه فنی اقدام کنند.
نکته مهم: اگر خودروی شما تازه تولید شده است، تا 4 سال نیازی به دریافت معاینه فنی ندارد. اما بعد از این مدت، هر سال باید گواهی معاینه فنی را تمدید کنید.
2. مدت اعتبار معاینه فنی برای خودروهای عمومی سبک و سنگین (زیر 10 سال کارکرد)
اگر خودروی عمومی سبک یا سنگین دارید و کمتر از 10 سال از تولید آن می‌گذرد، اعتبار گواهی معاینه فنی شما 6 ماه است.
چرا خودروهای عمومی باید زودتر معاینه فنی بگیرند؟
خودروهای عمومی معمولاً در طول روز مسافت زیادی را طی می‌کنند، بنابراین احتمال استهلاک آن‌ها بیشتر است. معاینه فنی دوره‌ای به افزایش ایمنی این خودروها و کاهش تصادفات کمک می‌کند.
3. مدت اعتبار معاینه فنی برای خودروهای عمومی سبک و سنگین (بالای 10 سال کارکرد)
اگر خودروی عمومی شما بیش از 10 سال عمر دارد، اعتبار معاینه فنی آن به 3 ماه کاهش پیدا می‌کند. یعنی در این شرایط، هر فصل (هر سه ماه یک‌بار) باید مجدداً تست معاینه فنی را انجام دهید.
چرا خودروهای قدیمی‌تر نیاز به معاینه فنی زودتر دارند؟
هرچه عمر خودرو بیشتر شود، احتمال بروز مشکلات فنی در آن افزایش می‌یابد.
سیستم ترمز، تعلیق، موتور و آلایندگی در خودروهای قدیمی سریع‌تر دچار فرسودگی می‌شوند.
4. مدت اعتبار معاینه فنی برای موتورسیکلت‌ها
موتورسیکلت‌ها نیز مانند خودروهای سواری، هر 12 ماه یک‌بار باید معاینه فنی دریافت کنند. با توجه به اینکه موتورهای فرسوده یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا در شهرهای بزرگ مانند تهران هستند، توجه به این موضوع اهمیت زیادی دارد.
تعرفه جدید معاینه فنی خودرو در سال 1403 چقدر است؟
اگر قصد دارید برای دریافت معاینه فنی خودرو اقدام کنید، حتماً باید از هزینه‌های آن اطلاع داشته باشید. در سال 1403، نرخ معاینه فنی بر اساس نوع وسیله نقلیه متفاوت است:
· هزینه معاینه فنی خودروهای سواری: 92 هزار تومان
· هزینه معاینه فنی خودروهای نیمه‌سنگین و سنگین: 119 هزار تومان
در نهایت، چرا معاینه فنی خودرو اهمیت دارد؟
معاینه فنی خودرو یک الزام مهم برای کاهش آلودگی هوا و افزایش ایمنی رانندگی است. با بررسی دقیق بخش‌های فنی مانند ترمز، تعلیق و آلایندگی، از سلامت خودرو اطمینان حاصل می‌شود. برند کارن تولز با ارائه تجهیزات باکیفیت، به تعمیرکاران کمک می‌کند تا خودروها را در بهترین شرایط نگه دارند.
