معرفی فیلم ها و دوبله‌های درخشان زنده‌یاد منوچهر والی زاده / از لوک خوش‌شانس تا فرار از زندان؛ صدایی که در خاطره‌ها ثبت شد

منوچهر والی‌زاده با نام کامل منوچهر والی‌زاده طهرانی (متولد 4 تیر 1319 در محله لاله‌زار تهران، درگذشت 1 اسفند 1403) بازیگر ، دوبلور، گوینده و مجری رادیو و تلویزیون می‌باشد. او در سال 1337 وارد حرفه تئاتر شد و پس از آشنایی با منصور متین وارد حرفه گویندگی شد اولین گویندگی نقش اول منوچهر والی‌زاده در فیلم «دختر بنفشه فروش» بود که دوبلوری نقش «مل فرر» را برعهده گرفت . والی‌زاده از 17 سالگی وارد حرفه دوبله شد و هم اکنون از باتجربه‌ترین دوبلورهای ایران به حساب می‌آید.

ورود به حرفه دوبله

منوچهر والی‌زاده، یکی از نام‌آوران عرصه دوبلاژ و بازیگری ایران، در سن 17 سالگی زمانی که در تئاتر فعالیت می‌کرد، با استعداد و علاقه‌ای که به هنر صداپیشگی داشت، توسط «منصور متین»، یکی از پیشکسوتان تئاتر و دوبلاژ، کشف و به دنیای گویندگی رادیو وارد شد. این ورود به عرصه حرفه‌ای گویندگی، نقطه عطفی در زندگی هنری او بود و مسیری را پیش رویش گشود که تا سال‌ها بعد به یکی از برجسته‌ترین دوبلورهای ایران تبدیل شد.

او کار دوبله را در استودیوی شاهین فیلم، واقع در خیابان بهار امروزی، آغاز کرد و پس از انجام چند پروژه موفق، استعدادش توسط منصور متین شناسایی شد و او به استاد بزرگ دوبلاژ ایران، علی کسمائی، معرفی گردید. منوچهر والی‌زاده سال‌ها در کنار علی کسمائی به یادگیری فنون دوبلاژ پرداخت و تحت تعلیم این استاد برجسته، مهارت‌های خود را در این هنر گسترش داد. او با پشتکار و علاقه فراوان، توانست در مدت زمان کوتاهی جایگاه خود را در میان دوبلورهای حرفه‌ای ایران پیدا کند.

در سال 1340، به پیشنهاد و معرفی مرحوم تاجی احمدی، از پیشکسوتان بازیگری و دوبلاژ، منوچهر والی‌زاده نزد امین امینی، یکی از کارگردانان برجسته استودیوی عصر طلایی، فرستاده شد. در این استودیو، او فعالیت‌های دوبله خود را با جدیت بیشتری دنبال کرد و به یکی از چهره‌های شناخته‌شده در این عرصه تبدیل شد. این تجربه‌ها و همکاری‌ها با اساتید بزرگ، او را به یکی از دوبلورهای توانمند و پرآوازه در سینمای ایران تبدیل کرد که صدایش به‌واسطه مهارت و احساس عمیق در گویندگی، به یادماندنی و تاثیرگذار است.1

تام کروز و منوچهر والی‌زاده

ماموریت غیر ممکن ساخته جان وو، آبرامز. مجموعه فیلم اکشن ماموریت غیر ممکن در کشورمان طرفداران پر و پا قرصی دارد. جالب آن که طبق یک آمار، میزان بیننده نسخه دوبله آن بیشتر بوده است. یکی از دلایل این اتفاق را می توان به دوبله کم نقص این فیلم ربط داد. منوچهر والی‌زاده در ماموریت غیر ممکن صدای ایتن هانت شده.

صدای او حس و هیجان شخصیت را برای مخاطب دو چندان می کند.2 او حواسش به ریزه کاری ها است و در صحنه های مختلف میداند چگونه هیجان را منتقل کند. صدای او 11 بار روی شخصیت هایی که تام کروز بازی کرده قرار گرفته: متولد چهارم ژوئیه، مرد بارانی، ماگنولیا، آخرین سامورایی، جک ریچر، وثیقه، لبه فردا و…3

منوچهر والی‌زاده و لوک خوش شانس

شخص منوچهر والی‌زاده بارها گفته مردم صدای او را با لوک خوش شانس به یاد می آوردند. دوبله کارتون محبوب لوک خوش شانس را همه ما به یاد داریم، بسیاری از اساتید دوبله ایران در این پروژه مشارکت داشتند و نتیجه کار بی‌نظیر بود. صداها کاملا با شخصیت‌ها همخوانی داشتند. شخصیت شوخ لوک خوش شانس با صدای منوچهر والی‌زاده در ایران بسیار محبوب بود. از دیگر اساتیدی که در این پروژه حضور داشتند می‌توان به زنده‌یاد حسین عرفانی (شخصیت جالی، اسب لوک خوش شانس) ، زنده یاد محمد عبادی (شخصیت بوشوگ، سگ لوک خوش‌شانس) نام برد.

منوچهر والی‌زاده محبوبترین اثرش را لوک خوش شانس می داند و در این باره می‌گوید :

هنوز نمی‌دانم او خوش شانس بوده، یا من؟ اما به این دلیل که او یک شخصیت کارتونی است فکر می‌کنم که من خوش شانس بوده‌ام که به جای او صحبت کردم.در این مدت به جای شخصیت‌های بسیاری صحبت کردم، اما هیچ‌کدامشان به اندازه لوک خوش شانس معروف و محبوب نشدند و خوشحالم که مردم خاطره‌های خوبی از این کارتون دارند.

منوچهر والی‌زاده و مایکل اسکافیلد در فرار از زندان

منوچهر والی‌زاده در سریال پرطرفدار «فرار از زندان» با صدای خود به شخصیت مایکل اسکافیلد جان بخشید. صدای گرم و آرامش‌بخش والی‌زاده به طور بی‌نظیری با شخصیت مایکل، مهندس نابغه و زیرک، که با نقشه‌های دقیق و پیچیده‌اش تلاش می‌کند تا برادر خود را از زندان نجات دهد، بسیار هماهنگ بود. والی‌زاده با توانایی منحصر به فرد خود در انتقال احساسات، از جمله اضطراب، آرامش، و تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز، توانست بُعدی جدید به این شخصیت محبوب اضافه کند و تجربه تماشای این سریال را برای بینندگان ایرانی خاص‌تر و جذاب‌تر کند.

دوبله فارسی فرار از زندان با دقت و وسواس خاصی انجام شد و توانست حس و حال اصلی سریال را به خوبی به زبان فارسی منتقل کند. این دوبله، یکی از دلایل اصلی موفقیت و محبوبیت «فرار از زندان» در ایران بود و توانست به تجربه‌ای لذت‌بخش و فراموش‌نشدنی برای علاقه‌مندان به سریال‌های مهیج و دلهره‌آور تبدیل شود. دوبله فارسی فرار از زندان یکی از ماندگارترین نقش‌آفرینی‌های منوچهر والی‌زاده در دنیای سریال‌های خارجی است که هنوز هم در یاد و خاطر مخاطبان ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد. محمود قنبری سرپرست گویندگان فرار از زندان را برعهده داشت.

دیگر کاراکترهای مهم منوچهر والی‌زاده

در فیلم های هندی زیاد شنیده شده که غالب آن برای آکشی کومار بوده است. والی‌زاده 12 بار هم به جای ویل اسمیت گویندگی کرده است. ادی مورفی و مک گرگور نیز بازیگرانی هستند که منوچهر والی‌زاده زیاد به جای آنها صحبت کرده است.

ویژگی کلی صدای منوچهر والی‌زاده

منوچهر والی‌زاده در دوبله چندان اهل صداسازی نیست اما حواسش هست برای هر شخصیت ریزه‌کاری هایی را رعایت کند که متناسب با جایگاه او باشد. مثلا میان شخصیت‌های خشن فیلم‌های اکشن با شخصیت‌های رمانتیک فیلم هندی فاصله زیاد است.

بازیگری منوچهر والی‌زاده

منوچهر والی‌زاده، یکی از چهره‌های شاخص و ماندگار سینمای ایران، با ورود به عرصه بازیگری از طریق فیلم «خداداد» و ایفای نقش در کنار ویدا قهرمانی، به دنیای هنر و سینما قدم نهاد و خیلی زود توانست جایگاه ویژه‌ای برای خود در میان بازیگران برجسته کشور پیدا کند. بازی در این فیلم نقطه آغازی برای یک مسیر طولانی و پر از افتخار در سینما بود.

منوچهر والی‌زاده در طول فعالیت حرفه‌ای خود توانست با بسیاری از نامداران سینمای ایران همبازی شود و در آثار برجسته‌ای حضور یافت. از جمله آثار شاخص او می‌توان به فیلم‌های «گمشده»6 و «فرشته‌ای در خانه من» اشاره کرد، که در آنها به همراه بهروز وثوقی، به ایفای نقش پرداخت.7 این همکاری‌ها نه تنها باعث شناخته شدن بیشتر والی‌زاده شد، بلکه نشان‌دهنده توانایی بالای او در به تصویر کشیدن شخصیت‌های مختلف بود.

همچنین، بازی در فیلم‌های «حریص»8 و «هیولا» در کنار رضا بیک‌ایمانوردی، یکی دیگر از چهره‌های محبوب و پرطرفدار آن دوران، از دیگر نقاط برجسته کارنامه هنری اوست. نقش‌آفرینی‌های منوچهر والی‌زاده در این فیلم‌ها، با استقبال گرم منتقدان و تماشاگران روبرو شد و جایگاه او را به عنوان یکی از بازیگران توانا و پرکار سینمای ایران بیش از پیش محکم کرد.

منوچهر والی‌زاده تا سال 1357 نزدیک به 18 فیلم سینمایی در کارنامه هنری خود ثبت کرده است. هر یک از این فیلم‌ها بخشی از تاریخ سینمای ایران را شکل داده و نام او را به عنوان یکی از بازیگران موثر و تاثیرگذار در دوران طلایی سینمای ایران مطرح کرده‌اند. فعالیت‌های گسترده و ماندگار او در این دوران، نه تنها نشان‌دهنده عمق استعداد و هنر اوست، بلکه او را به یکی از چهره‌های محبوب و مورد احترام در میان نسل‌های مختلف تماشاگران و همکارانش تبدیل کرده است.

دیدگاه‌ها

منوچهر والی‌زاده از پیشکسوتان دوبله در ایران می‌باشد و از دهه چهل تا به امروز در این زمینه فعالیت کرده و دارای تجربیات فراوانی است. تجربیاتی که او باعث می‌شود نظرات او برای بسیاری مفید باشد. در زیر چند مورد از دیدگاه‌های او را گردآوری کرده‌ایم که می‌توانید مطالعه کنید.

ارتباط دوبلوری و بازیگری

والی‌زاده معتقد است دوبلوری و بازیگری به‌طور عمیقی با هم مرتبط هستند. به نظر او، دوبله نوعی بازیگری محدود محسوب می‌شود که نیازمند توانایی در ایفای نقش‌های متفاوت است. او اشاره می‌کند که بسیاری از گویندگان مشهور، مانند پرویز بهرام و جلال مقامی، از تئاتر وارد حوزه دوبله شدند و این تجربه به موفقیت آنها کمک کرده است. از نظر او، کسانی که از تئاتر به دوبله آمده‌اند، به دلیل تجربه‌های عملی خود موفق‌تر هستند و دوبلوری را نوعی دانشگاه برای بازیگری می‌داند.

اهمیت صدا و بیان در هنرپیشگی

منوچهر والی‌زاده بر اهمیت صدا و بیان در هنرپیشگی تاکید دارد. او معتقد است که بازیگر باید صدای واضح و بیان خوب داشته باشد؛ بدون این دو ویژگی، نمی‌توان نقش را به‌درستی ایفا کرد. از دید او، این عناصر نقش بسیار مهمی در هنرپیشگی دارند و بازیگران برجسته‌ای مانند علی نصیریان نیز با صدا و بیان خود در هنرپیشگی توانایی ویژه‌ای از خود نشان داده‌اند.

لزوم شروع کار از جوانی

منوچهر والی‌زاده بر این باور است که برای دستیابی به موفقیت در دوبله و هنرهای نمایشی، باید کار را از سنین جوانی آغاز کرد. او معتقد است که ذهن در دوران جوانی آماده‌تر برای یادگیری است و مشغله‌های کمتر این امکان را فراهم می‌آورد تا افراد به صورت حرفه‌ای رشد کنند. به نظر او، مشاغل هنری به دلیل لطافت و زیبایی خاصشان باید از دوران نوجوانی دنبال شوند تا فرد به پیشرفت مطلوب برسد.

انعطاف و مراقبت از صدا

منوچهر والی‌زاده می‌گوید صدا برای یک دوبلور سرمایه‌ای ارزشمند است و باید به‌خوبی از آن مراقبت کرد. او بر تجربه پنجاه ساله خود در دوبله تأکید کرده و به توانایی خود در تغییر صدایش برای نقش‌های متفاوت اشاره می‌کند. از نظر او، افرادی که در کار صدا و دوبله هستند باید خواب کافی داشته باشند و از عواملی مانند دود و مشروبات الکلی پرهیز کنند تا بتوانند کیفیت صدای خود را حفظ کنند.

اهمیت صدا و بیان در مشاغل مختلف

منوچهر والی‌زاده بر ضرورت توجه به صدا و بیان در حرفه‌های مختلف تأکید دارد. او معتقد است که برای هر شغلی که نیاز به تعامل مستقیم با دیگران دارد، مانند وکالت، تدریس، و حتی نمایندگی مجلس، صدا و نحوه بیان اهمیت ویژه‌ای دارد. به نظر او، حتی اگر افراد با نظرات یک سخنران موافق نباشند، بیان خوب می‌تواند توجه مخاطبان را جلب کند. والی‌زاده پیشنهاد می‌کند که کلاس‌هایی برای بهبود بیان برگزار شود تا افراد بتوانند به‌خوبی در حرفه خود اثرگذار باشند.

نقش تجربه در موفقیت دوبلورهای حرفه‌ای

منوچهر والی‌زاده بر اهمیت تجربه در دوبله تأکید می‌کند و بیان می‌کند که دوبلوری موفق نیازمند سال‌ها تمرین و آشنایی با فضای کار است. او به نقش زمان و تجربه اشاره می‌کند که چگونه یک گوینده با سابقه می‌تواند یک فیلم سینمایی را در یک روز دوبله کند، در حالی که همین کار برای یک تازه‌کار ممکن است هفته‌ها به طول انجامد. از نظر او، درک ارزش تجربه و کسب مهارت تدریجی در این حرفه ضروری است.

زندگی شخصی

منوچهر والی‌زاده در 4 تیر 1319 در تهران متولد شد. پدرش محسن والی‌زاده و مادرش محترم خرمی نام داشتن. والی‌زاده دوبار ازدواج کرده است بار اول در سال 1346 با خانم ایمانی صادقی ازدواج کرد که این ازدواج به جدایی ختم شد و ازدواج دیگر او با میترا کیانی در سال 1368 بود. والی‌زاده یک دختر با نام آیدا، از همسر اول و پسری با نام مجید از همسر دوم خود دارد. محمود قنبری تا پیش از جدایی والی‌زاده از همسرش با او باجناق بوده است.9

منوچهر والی‌زاده در تاریخ 1 اسفند 1403 پس از دو ماه بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان، در سن 84 سالگی درگذشت. خبر درگذشت ایشان را فرشید شکیبا، مدیر واحد دوبلاژ سیما تایید کرد.10

آثار منوچهر والی‌زاده

در فهرست‌های زیر می‌توانید سوابق ایشان در دوبله و بازیگری را مشاهده کنید.

سوابق دوبلری

• بن استیلر (نقش گرک فوکر در فیلم ملاقات با والدین)

• ایم سانگوک در سریال تاجر پوسان

• امپراتور اویجا در سریال سرنوشت یک مبارز

• لی مین هو (نقش چو یونگ در سریال سرنوشت)

• جی جین هی (نقش امپراتور در سریال افسانه دونگ یی) و (نقش افسر مین جانگو در سریال جواهری در قصر)

• شخصیت دیده بان (دیده بان)

• امپراتور دریا (بازیگر نقش جانگ بوگو یا گونگ بوک)

• رابرت واگنر (گوشه گیران آلتونا، آسمان خراش جهنمی، گرگ‌های جوان)

• تام کروز (متولد چهارم جولای، مأموریت غیرممکن، مرد بارانی، ماگنولیا، آخرین سامورایی، جانبی)

• ویل اسمیت (دشمن مردم، مردان سیاه پوش، در جستجوی خوشبختی)

• جان تراولتا (پالپ فیکشن، پایگاه اصلی، گرفتن پلهام 123)

• رابرت دنیرو (پدرخوانده 2، شکارچی گوزن – دوبله دوم)

• بروس درن (توطئه خانوادگی، گروه تعقیب)

• استیو مک کوئین (تام هورن، وقتی خون می‌جوشد)

• تونی کورتیس (آخرین قارون، جانی بوستون)

• جان کاساوتیس (دو دقیقه مهلت، قاتلین)

• استیون بالدوین (مظنونین همیشگی، سریال تولد شوم)

• روی شایدر (دونده ماراتن)

• تام هنکس (مسیر سبز، نجات سرباز رایان)

• جانی دپ (دنی براسکو)

• گورو اهاشی (اوشین)

• آلن بیتس (زوربای یونانی)

• کرک داگلاس (آخرین قطار گان هیل)

• سام واترسون (گتسبی بزرگ)

• رایان اونیل (ماه کاغذی)

• بیل مری (روز گروندهاک)

• آدرین برودی (گلهای هریسون)

• اریک رابرتز (قطار فراری)

• شان بین (ارباب حلقه‌ها)

• ونتورت میلر (فرار از زندان)

• گری اولدمن (هری پاتر و محفل ققنوس)

• متیو فاکس (گمشده)

• اسکات اولریچ (جریکو) و…

• «سلمان خان» (هیجان زندگی)

• جیم کری (احمق و احمق‌تر، احمق و احمق‌تر 2)

• ادی مورفی (پلیس بورلی هیلز، پلیس بورلی هیلز 2، پلیس بورلی هیلز 3، سرقت از برج) و…

• ویل اسمیت (مردان سیاه‌پوش، دشمن کشور، پسران بد، من اسطوره هستم و…)

• هریسون فورد (جنگ ستارگان: نیرو برمی‌خیزد)

• جیسون استاتهام (یک‌بارمصرف‌ها ،یک‌بارمصرف‌ها 2، مکانیک، خط مقدم خانه، یک‌بارمصرف‌ها 3، سریع و خشمگین 7)

• پل واکر (سریع و خشمگین 4)

• رابرت داونی جونیور (مرد آهنی 2، مرد آهنی 3)

• یوان مک‌گرگور (جنگ ستارگان اپیزود اول: تهدید شبح، جنگ ستارگان اپیزود دوم: حمله کلون‌ها، جنگ ستارگان اپیزود سوم: انتقام سیت)

• یوان گریفید (چهار شگفت‌انگیز، چهار شگفت‌انگیز: قیام موج‌سوار نقره‌ای)

• آرون پال (جنون سرعت)

• مارتین لارنس (فیلم سینمایی شوالیه سیاه)

• مارک والبرگ (فیلم سینمایی مکس پین)

• وینت ورت میلیر (سریال فرار از زندان)

• تونی استارک (در فیلم مرد آهنی 2 و 3)

• استیو بوشمی ( فیلم فارگو )

سوابق بازیگری

شخصیت‌ها و دوبله‌های ماندگار منوچهر والی‌زاده

• اندی گارسیا (پدرخوانده: قسمت 3)

• تام کروز (متولد چهارم ژوئیه، مرد بارانی، ماموریت غیرممکن و …)

• تام هنکس (مسیر سبز، نجات سرباز رایان، فارست گامپ و …)

• استیو مک‌کوئین (تام هورن، هرگز نه این قدر کم و …)

• آلن لاد (شین)

• گری اولدمن (هری پاترها)

• جرج کلونی (خارج از دید)

• بهروز وثوقی (گل گمشده، فرشته‌ای در خانه من)

• رضا بیک ایمان‌وردی (حریص، هیولا)

• و گویندگی به جای وودی در مجموعه «داستان اسباب‌بازی»، به جای گارفیلد در مجموعه «گارفیلد»، به جای شخصیت رییس علی دلواری با بازی محمود جوهری در سریال «دلیران تنگستان» و بسیاری نقش‌ها و شخصیت‌های دیگر رادیویی، تلویزیونی و سینمایی.